Czy na podstawie pomiarów wzrostu uczniów w jednej klasie można przewidzieć wyniki pomiarów wzrostu uczniów z innych klas?

1. Zmierz wzrost co najmniej kilkunastu chłopców lub dziewcząt w klasie.
Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów oblicz wartości średniej i odchylenia standardowego.

Średnia arytmetyczna: 𝑥̅=
Odchylenie standardowe: 𝑠 =

 

2. Podaj granice przedziału 𝒙̅ ± 𝒔.

Dolna granica przedziału:
Górna granica przedziału:

 

3. Zmierz wzrost co najmniej kilkunastu osób wybranej wcześniej płci uczęszczających do innych klas. Określ, jaka część nowych wyników pomiarów zawiera się w przedziale 𝒙̅ ± 𝒔 wyliczonym na podstawie pierwszej serii pomiarów.

Odsetek nowych wyników znajdujących się w wyznaczonym przedziale:     %

Z kolekcji Muzeum Brytyjskiego wybrano losowo po dziesięć czaszek samic i samców szakala złocistego (Canis aureus). Poniżej przedstawiono wyniki pomiarów długości szczęki wyrażone w milimetrach.

Samce:
120   107   110   116   114   111   113   117   114   112

Samice:
110   111   107   108   110   105   107    106   111   111

 

1. Uzupełnij tabelę – znajdź minimum, maksimum oraz medianę wyników pomiarów długości szczęki szakali w podziale na płeć zwierzęcia. Wyniki zapisz w milimetrach.

 

2. Zinterpretuj uzyskane wyniki badań – określ, czy płeć szakala złocistego można bezbłędnie rozpoznać wyłącznie na podstawie wyników pomiarów długości szczęki. Odpowiedź uzasadnij.

W ciągu miesiąca zawodnik wykonał cztery treningi biegowe na dystansie siedmiu kilometrów. W każdym dniu treningu zostało zmierzone tętno spoczynkowe oraz tętno wysiłkowe sportowca. Wyniki pomiarów w postaci liczby uderzeń serca na minutę przedstawiono w poniższej tabeli.

1. Uzupełnij tabelę – na podstawie przedstawionych wyników pomiarów oblicz wartość średnią oraz odchylenie standardowe tętna spoczynkowego oraz tętna wysiłkowego. Odpowiedzi zapisz w liczbie uderzeń serca na minutę z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku. 

 

2. Określ, który z mierzonych parametrów – tętno spoczynkowe czy tętno wysiłkowe – wykazywał większą zmienność między treningami. Odpowiedź uzasadnij, porównując wartości liczbowe rozstępów obydwu parametrów.

Nadciśnienie tętnicze jest przyczyną wielu chorób układu krążenia. Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, kiedy ciśnienie skurczowe przekracza 140 mmHg, a ciśnienie rozkurczowe – 90 mmHg. W zależności od stopnia przekroczenia normy rozpoznaje się różne stopnie nadciśnienia tętniczego.
Aby ocenić skuteczność terapii nadciśnienia tętniczego, piętnastu pacjentom dwukrotnie zmierzono ciśnienie krwi: bezpośrednio przed podaniem oraz dwie godziny po podaniu dawki 25 mg kaptoprylu. W poniższej tabeli przedstawiono wyniki pomiarów ciśnienia rozkurczowego.

Kaptopryl stosowany jest w dawce maksymalnej 150 mg na dobę w trzech dawkach podzielonych. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej, ponieważ nie zwiększa
to skuteczności działania leku, a może zaszkodzić życiu lub zdrowiu pacjenta.

1. Oblicz średnią zmianę ciśnienia krwi po podaniu kaptoprylu oraz odchylenie standardowe tej zmiany. Odpowiedzi zapisz z dokładnością do drugiego miejsca
po przecinku.
Uwaga: ze względu na dużą ilość danych zalecane jest prowadzenie obliczeń z wykorzystaniem komputera, np. w arkuszu kalkulacyjnym.

Średnia arytmetyczna: 𝑥̅= ………………………. mmHg
Odchylenie standardowe: 𝑠 =…………………… mmHg

 

2. Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstała poprawna interpretacja uzyskanych wyników badań. Podkreśl właściwe określenie w każdym nawiasie.

Wśród badanych pacjentów efekt terapeutyczny podania dawki 25 mg kaptoprylu był (zbliżony / zróżnicowany). Z tego powodu różni pacjenci o tym samym stopniu nadciśnienia powinni dostawać (taką samą / indywidualnie ustalaną) dawkę leku, aby ich ciśnienie tętnicze krwi utrzymywało się na prawidłowym poziomie. Wśród pacjentów z ciśnieniem rozkurczowym na poziomie 105 mmHg dawka 25 mg kaptoprylu jest z reguły (wystarczająca / niewystarczająca), aby obniżyć ciśnienie rozkurczowe poniżej 90 mmHg.

Organizmy modelowe są używane m.in. do badania zależności między genami, szlakami sygnałowymi i metabolizmem. Homeostaza lipidów i glukozy jest w podobny sposób kontrolowana u bezkręgowców i ssaków – za pomocą ścieżki sygnałowej uruchamianej przez insulinę. W celu określenia, czy dieta wysokotłuszczowa wpływa na metabolizm węglowodanów,
lipidów i białek, przeprowadzono badania z wykorzystaniem identycznych genetycznie samic szczepu w¹¹¹⁸ wywilżny karłowatej (Drosophila melanogaster) podzielonych na dwie grupy:

grupa I – osobniki hodowane na pożywce standardowej, wykorzystywanej w laboratoriach do hodowli wywilżny i zapewniającej jej wszystkie niezbędne do normalnego rozwoju składniki odżywcze;

grupa II – osobniki hodowane na pożywce standardowej, do której dodano oleju kokosowego (pożywka o dużej zawartości tłuszczów nasyconych).

Po tygodniu oznaczono zawartość określonych metabolitów u osobników należących do każdej z grup.
Na poniższych wykresach przedstawiono zawartość względną kwasów tłuszczowych (A) oraz zawartość względną wybranych metabolitów (B) w ciele much karmionych pożywką o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych, w porównaniu z zawartością tych związków w 1 mg masy ciała much karmionych pożywką standardową.

 

Oceń, czy poniższe interpretacje przedstawionych wyników badań są prawidłowe. Zaznacz T (tak), jeśli interpretacja wyników jest prawidłowa, albo N (nie) – jeśli jest nieprawidłowa.

Paklitaksel to związek chemiczny wyizolowany z kory cisa krótkolistnego (Taxus brevifolia). Stosuje się go w leczeniu m.in. raka sutka, jajnika i płuc. Działanie paklitakselu polega na stabilizacji mikrotubul i zahamowaniu ich depolimeryzacji, co uniemożliwia ich skracanie. Apigenina jest flawonem występującym m.in. w kwiatach rumianku, pietruszce i selerze. Poniżej przedstawiono wykres ilustrujący odsetek komórek nowotworowych, które pozostały żywe po 24 godzinach od podania paklitakselu (Pak), apigeniny (Api) lub obu związków razem (Pak i Api).
Słupki błędów wskazują odchylenie standardowe.

Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstał poprawny opis interpretacji przedstawionego wykresu. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.

Paklitaksel i apigenina podane razem powodują, że po 24 godzinach przeżywa średnio około (50%/ 80%) komórek. Na podstawie wykresu zamieszczonego we wprowadzeniu do zadania można
stwierdzić, że podanie paklitakselu i apigeniny (razem / oddzielnie) będzie – średnio rzecz biorąc – skuteczniejsze w terapii raka niż podawanie ich (razem / oddzielnie).

Zielenica Scenedesmus subspicatus może być jednokomórkowa lub tworzyć 2-, 4- lub 8-komórkowe kolonie. Postawiono hipotezę, że forma morfologiczna glonu wynika z presji roślinożercy.
Aby przetestować tę hipotezę, przeprowadzono następujący eksperyment. Dodano do wody sole mineralne i rozpoczęto hodowlę S. subspicatus w warunkach sztucznego oświetlenia i stałej temperatury równej 20 °C. Po sześciu dniach populacja składała się prawie wyłącznie z formy jednokomórkowej o rozmiarach 6–8 × 4–5 µm w zagęszczeniu około 20 tys. komórek/ml. Na tym etapie hodowlę podzielono na cztery części i umieszczono w osobnych naczyniach o objętości 100 ml. Do dwóch z nich dodano po jednym osobniku Daphnia magna – skorupiaka o wielkości około 3 mm, który w warunkach naturalnych żywi się fitoplanktonem. Pozostałe warunki hodowli nie uległy zmianie. We wszystkich czterech próbach codziennie sprawdzano gęstość hodowli oraz udział poszczególnych form morfologicznych.
Wyniki eksperymentu przedstawiono na poniższych wykresach w postaci średnich oraz zakresu zmienności w dwóch powtórzeniach.

Sformułuj wniosek na podstawie przedstawionych wyników doświadczenia.

Białko prionowe (PrP) w neuronach ssaków może występować w dwóch formach przestrzennych: sfałdowanej prawidłowo oraz sfałdowanej nieprawidłowo. Nie poznano dotąd funkcji formy prawidłowej, natomiast forma nieprawidłowa jest przyczyną chorób prionowych, np. choroby Creutzfeldta-Jakoba.
W celu określenia funkcji białka PrP w neuronie hodowano myszy o genotypie dzikim (PrP+/+) oraz myszy z nieaktywnymi obiema kopiami genu kodującego badane białko (PrP-/-). Z myszy wyizolowano neurony i zmierzono czas trwania depolaryzacji (A) i repolaryzacji (B). Wyniki eksperymentu przedstawiono na poniższym wykresie.

W plemieniu Fore z Papui-Nowej Gwinei dawniej występowała choroba kuru, będąca odmianą choroby Creutzfeldta-Jakoba. Choroba rozprzestrzeniała się, ponieważ w tym plemieniu praktykowano rytualny kanibalizm zmarłych. Po zaprzestaniu tych praktyk ustały przypadki nowych zachorowań. U części członków tego plemienia wykryto allel genu kodującego PrP – całkowicie eliminujący ryzyko zachorowania na chorobę Creutzfeldta-Jakoba. Tego allelu nie znaleziono dotychczas w innych ludzkich populacjach.

 

Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstał poprawny wniosek dotyczący wpływu białka PrP na czas depolaryzacji i repolaryzacji neuronu. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.

Białko PrP (skraca / wydłuża) czas (depolaryzacji / repolaryzacji) błony neuronu, ponieważ typowe wyniki pomiarów w próbie badawczej były (krótsze / dłuższe) od typowych wyników w próbie kontrolnej. Natomiast ustalenie, czy białko PrP skraca, czy – wydłuża czas (depolaryzacji / repolaryzacji), nie jest możliwe, ponieważ wyniki pomiarów w próbach badawczej i kontrolnej w znacznym stopniu się pokrywały.

Zdjęcie A przedstawia bursztynkę pospolitą (Succinea putris) – niewielkiego ślimaka spotykanego w zacienionych wilgotnych zaroślach. Na zdjęciu B widoczny jest osobnik bursztynki, który ma charakterystycznie zgrubiałe czułki, świadczące o obecności w nich larw pasożytniczej przywry Leucochloridium paradoxum. Czułki tego ślimaka barwą oraz kształtem przypominają gąsienice motyli i rytmicznie pulsują. Z tego powodu zwracają na nie uwagę ptaki owadożerne, np. sikory, zięby czy muchołówki, w których diecie zwykle nie występują ślimaki. Ptaki te zjadają czułki ślimaka, przez co zarażają się pasożytem.

Bursztynki zarażają się przywrą, zjadając wraz z roślinami ptasie odchody, w których znajdują się jaja z rozwiniętym w nich pierwszym stadium larwalnym pasożyta (miracidium). W przewodzie pokarmowym ślimaka rozwijają się z nich następne stadia larwalne (sporocysty), które rozmnażają się partenogenetycznie i wytwarzają charakterystyczne worki z larwami kolejnego stadium (metacerkariami), umiejscowione w czułkach bursztynki. Zbadano wpływ zarażenia przywrą na zachowanie ślimaków. Na wykresie przedstawiono pomiary natężenia oświetlenia w miejscach, które wybierały ślimaki mające czułki zmienione przez larwy Leucochloridium, oraz w miejscach, w których gromadziły się bursztynki bez objawów zarażenia tym pasożytem. Obserwacje osobników z obu grup trwały po 45 minut.

 

 

Na podstawie przedstawionych informacji oraz wykresu opisz zmianę w zachowaniu populacji ślimaków wywołaną zarażeniem L. paradoxum.