Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Stan równowagi wewnętrznej organizmu jest zapewniony przez współdziałanie narządów i układów.
Wpisz do schematu odpowiednie nazwy trzech różnych układów pełniących istotną rolę w sprawnym funkcjonowaniu organizmu człowieka.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Czaszka człowieka jest częścią szkieletu, w której można wyróżnić dwa różne rodzaje połączeń kości (ruchome i nieruchome).
a) Wpisz w wyznaczone miejsce na rysunku nazwę wskazanego strzałką nieruchomego połączenia kości.
b) Podaj nazwę i przykład ruchomego połączenia kości w organizmie człowieka.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Osteoporoza to choroba objawiająca się demineralizacją kości powodującą ich łamliwość. W procesach przebudowy kości uczestniczą dwa rodzaje komórek: osteoblasty (komórki kościotwórcze) i osteoklasty (komórki kościogubne). Do osteoporozy dochodzi wtedy, gdy jedne z tych komórek są bardziej aktywne niż drugie.
Na podstawie tekstu, podaj nazwę rodzaju komórek, których zwiększona aktywność w organizmie może doprowadzić do osteoporozy.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Poniżej przedstawiono charakterystykę jednego z elementów morfotycznych krwi człowieka. Są to wysoce wyspecjalizowane, krótko żyjące komórki, o kształcie dwuwklęsłych krążków. Po procesie dojrzewania nie mają jądra komórkowego. Biorą udział w transporcie tlenu z płuc do tkanek.
Zaznacz prawidłową odpowiedź.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Krew człowieka składa się z osocza i elementów morfotycznych, które można podzielić na trzy podstawowe rodzaje.
a) Podaj nazwę rodzaju komórek krwi, do którego należą limfocyty.
b) Określ rolę limfocytów w organizmie człowieka.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Na diagramach przedstawiono zawartość limfocytów T we krwi dwóch osób: osoby zdrowej i chorej na AIDS.
Na podstawie analizy diagramów określ dwie zmiany, które zachodzą we krwi osoby chorej w porównaniu z osobą zdrową.
1.
2.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Różne badania prowadzone na całym świecie potwierdzają związek między rodzajem diety a zapadalnością na chorobę wieńcową. W tabeli zestawiono wyniki przeprowadzonych badań.
Na podstawie analizy przedstawionych danych sformułuj dwa wnioski dotyczące wpływu rodzaju spożywanego tłuszczu na zapadalność na chorobę wieńcową.
1.
2.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
W proponowanych zasadach zdrowego żywienia wskazywane są najczęściej grupy pokarmów, które należy spożywać i określana jest liczba posiłków w ciągu dnia. Posiłki powinny zawierać w odpowiednich proporcjach wszystkie niezbędne do życia człowieka składniki odżywcze czyli białka, węglowodany, tłuszcze i witaminy. Podstawę wielu zaleceń żywieniowych i codziennej diety stanowią produkty zbożowe (np. płatki, kasze, pieczywo pełnoziarniste) lub ziemniaki.
Podaj nazwę składnika odżywczego, którego największą ilość zawierają produkty zbożowe i ziemniaki oraz określ jego rolę dla organizmu człowieka.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Przy produkcji masła, margaryny lub oleju zwykle dodawane są witaminy A i E.
a) Uzasadnij, że jest to korzystna dla organizmu człowieka forma podawania obu tych witamin.
b) Spośród poniższych informacji zaznacz zdanie trafnie określające główną rolę witaminy A w organizmie człowieka.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Podane w tabeli dane przedstaw w postaci diagramu słupkowego.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Sformułuj zależność wynikającą z analizy powyższych danych.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Wyjaśnij, dlaczego ustalone normy zapotrzebowania na białko u dzieci są wyraźnie inne niż u osób dorosłych.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Poniżej przedstawiono etapy trawienia białek w organizmie człowieka.
Wpisz, w odpowiednie miejsca etapów A, B i C, nazwy odcinków przewodu pokarmowego, w których działają wymienione enzymy.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Jednym z zadań współczesnej medycyny klinicznej jest walka ze szczepami bakterii opornych na działanie antybiotyków.
Zaznacz wśród podanych niżej przykładów dwa takie zachowania człowieka, które przyczyniają się do powstawania szczepów opornych na antybiotyki.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2007
Wydzieliny i płyny ustrojowe człowieka mogą mieć różny odczyn.
a) Wpisz dla każdej z poniższych wydzielin jej charakterystyczny odczyn (kwaśny, obojętny lub zasadowy):
b) Wyjaśnij znaczenie, jakie dla funkcjonowania układu pokarmowego ma występowanie różnych odczynów soku trzustkowego i żołądkowego.