Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej kwiecień 2020 Formuła 2015
Wzory szkieletowe związków organicznych odzwierciedlają kształt łańcucha węglowego, dlatego lepiej oddają rzeczywistą strukturę cząsteczki. Są to wzory, w których nie zapisuje się symboli atomów węgla i połączonych z nimi atomów wodoru, ale rysuje się w postaci łamanej szkielet węglowy oraz zaznacza występujące w cząsteczce wiązania wielokrotne i zapisuje wzory grup funkcyjnych oraz symbole podstawników innych niż wodór, np. wzór szkieletowy
2-metylobutanu ma postać:
Poniżej przedstawiono wzory szkieletowe trzech związków organicznych.
1. Napisz wzór sumaryczny związku II o wzorze szkieletowym podanym w tabeli.
2. Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
Arkusz maturalny z chemii podstawowej maj 2005
Wskaż poprawną nazwę poniższego związku.
Arkusz maturalny z chemii podstawowej maj 2005
Napisz równanie reakcji związku A z bromem w stosunku molowym 1:1 i określ, jakiego typu jest to proces. Związki organiczne przedstaw w formie wzorów półstrukturalnych (grupowych).
Równanie reakcji:
Typ reakcji:
Arkusz maturalny z chemii podstawowej maj 2005
Przedstaw schemat ciągu przemian (nie musisz pisać równań reakcji) prowadzących do otrzymania butanonu z węglowodoru B. Związki organiczne przedstaw w formie wzorów półstrukturalnych (grupowych).
Schemat ciągu przemian:
Arkusz maturalny z chemii podstawowej maj 2005
Metylobenzen (toluen) może reagować z bromem, tworząc w zależności od warunków różne produkty.
Analizując równania reakcji zapisane poniżej, określ warunki (A) reakcji I i podaj wzór jednego z możliwych produktów (B) reakcji II.
Warunki (A) reakcji I
Wzór produktu (B) reakcji II (jednego z możliwych)
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) alkanu o wzorze C6H14, w którego cząsteczce występuje czwartorzędowy atom węgla.
Nazwa systematyczna:
Liczba izomerycznych monochloropochodnych:
Napisz nazwę systematyczną tego alkanu. Określ liczbę monochloropochodnych będących izomerami konstytucyjnymi, które mogą powstać w procesie chlorowcowania opisanego węglowodoru.
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
Podczas spalania 0,25 mola pewnego węglowodoru przebiegła reakcja chemiczna zilustrowana
ogólnym równaniem:
W wyniku opisanej przemiany otrzymano 46,5 g mieszaniny tlenku węgla(IV) i pary wodnej.
Wykonaj obliczenia i zaproponuj wzór półstrukturalny (grupowy) spalanego
węglowodoru.
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
W poniższej tabeli zestawiono długości wiązania między atomami węgla w cząsteczkach etanu,
etenu i etynu.
W cząsteczce etanu przyjmuje się dla orbitali walencyjnych atomów węgla hybrydyzację typu
(sp / sp2
/ sp3
). Kąt między wiązaniami wytworzonymi przez każdy atom węgla
w cząsteczce etenu jest bliski (109o / 120o / 180o), a w cząsteczce etynu ten kąt jest równy
(109o / 120o / 180o). Wiązanie węgiel – węgiel jest tym krótsze, im (mniejsza / większa) jest
jego krotność.
Uzupełnij poniższe zdania – wybierz i podkreśl jedno właściwe określenie spośród
podanych w każdym nawiasie.
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
Dieny to węglowodory, w których cząsteczkach występują dwa podwójne wiązania
węgiel – węgiel. W zależności od rozmieszczenia tych wiązań w cząsteczce dzielą się na trzy
grupy:
Powyższe związki podziel na dieny ze sprzężonym, izolowanym i skumulowanym układem
wiązań podwójnych.
Wpisz do tabeli numery, którymi oznaczono ich wzory.
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
W reakcji przyłączania bromu do but-1,3-dienu – przy stosunku molowym substratów 1 : 1 –
oprócz związku X, który stanowi 55% produktów, powstaje 1,4-dibromobut-2-en
z wydajnością 45%:
Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) związku X oraz podaj jego nazwę systematyczną.
Nazwa systematyczna:
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
Ocena:
Uzasadnienie:
Oceń, czy 1,4-dibromobut-2-en występuje w postaci izomerów cis–trans. Odpowiedź uzasadnij.
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) dwóch izomerów konstytucyjnych
but-1,3-dienu, których całkowite uwodornienie prowadzi do n-butanu.
Arkusz maturalny z chemii rozszerzonej 2018 nowa formuła
But-1,3-dien ulega reakcji polimeryzacji. Ponieważ ten związek może ulegać addycji zarówno
w położeniu 1,2, jak i 1,4, możliwe są także różne produkty jego polimeryzacji. W wyniku
polimeryzacji typu 1,2 powstaje polimer zawierający boczne grupy winylowe –CH=CH2.
Na podstawie: J. Pielichowski, A. Puszyński, Chemia polimerów, Warszawa 2012.
Uzupełnij poniższy schemat – wpisz wzór półstrukturalny (grupowy) fragmentu
produktu polimeryzacji typu 1,2 but-1,3-dienu.