Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej czerwiec 2014
Komórki drożdży mogą funkcjonować zarówno w obecności tlenu, jak i przy jego braku (warunki beztlenowe). Jednak w warunkach tlenowych mnożą się one szybciej.
Na podstawie: B. Alberts, D. Bray, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter, Podstawy biologii komórki, Warszawa 1999.
Wyjaśnij, dlaczego w warunkach tlenowych drożdże rosną (pączkują) lepiej.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej czerwiec 2014
Poniżej zacytowano opis efektów zastosowania szczepionki mikoryzowej w pewnym ogrodzie, podany na forum internetowym.
„Wiosną 2011 r. zmikoryzowałam drzewa owocowe i nie tylko. Grusza, która nam ciągle chorowała, już pod koniec lata się rozrosła, a w tym roku pierwszy raz po latach obsypana była pięknymi, wielkimi owocami. Jabłoń również ma mnóstwo pięknych, dużych jabłek. Azalie, różaneczniki i róże świetnie przetrwały zimę i rosną doskonale”.
Na podstawie: www.tvn.pl
a) Podaj, na czym polega mikoryza.
b) Wyjaśnij, w jaki sposób mikoryza przyczyniła się do polepszenia stanu drzew owocowych i innych roślin opisanych w wypowiedzi.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2011
Zaznacz zdanie, które zawiera poprawną informację dotyczącą grzybów.
A. Ciało grzybów, zwane grzybnią, składa się z rozgałęzionych strzępek otoczonych sztywną, zbudowaną głównie z ligniny ścianą komórkową.
B. W cyklu rozwojowym workowców i podstawczaków występuje faza jąder sprzężonych (dikariofaza), krótsza u workowców, dłuższa u podstawczaków.
C. Wszystkie grzyby to organizmy heterotroficzne (saprobionty, pasożyty, symbionty), które jako materiał zapasowy gromadzą głównie glikogen i skrobię.
D. Grzyby rozmnażają się wegetatywnie przez zarodniki, pływki, fragmentację grzybni i bulwki przybyszowe.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej sierpień 2010
Drzewa leśne żyją w symbiozie z różnymi gatunkami grzybów. Grzyby mikoryzowe ułatwiają drzewom pobieranie wody i soli mineralnych, natomiast od swego partnera pobierają głównie cukry wytwarzane w procesie fotosyntezy.
Wyjaśnij, w jaki sposób grzyby mikoryzowe ułatwiają drzewom pobieranie wody i soli mineralnych.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2010
Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) jest grzybem śmiertelnie trującym, a zgon chorego wywołany jest prawie zawsze niewydolnością wątroby. Jedną z toksyn tego grzyba jest α-amanityna, która wiąże się z polimerazą RNA II odpowiedzialną za syntezę cząsteczek mRNA.
a) Wyjaśnij, dlaczego α-amanityna upośledza prawidłowe funkcje komórek.
b) Wyjaśnij, dlaczego zatrucie α-amanityną w pierwszej kolejności doprowadza do niewydolności wątroby, a nie innych narządów.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej czerwiec 2009
Poniżej zamieszczono krótkie opisy (A – C) dotyczące różnych sposobów zdobywania pokarmu przez grzyb boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus).
A. Może występować na martwych pniach drzew, człowiek hoduje go dla swoich potrzeb np. na trocinach, ponieważ boczniak może rozkładać martwą materię organiczną.
B. Może też zasiedlać żywe drzewa liściaste np. topole, wierzby, buki, czerpiąc z nich substancje pokarmowe i wodę.
C. Jeżeli obok jego owocników pojawią się nicienie, wydziela substancję, która je paraliżuje, a następnie nicień staje się pokarmem dla grzyba.
Przyporządkuj po jednym prawidłowym opisie, spośród A – C, do podanych niżej nazw strategii pokarmowych.
drapieżnictwo
saprotrofizm
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej czerwiec 2008
W źle przechowywanych produktach spożywczych może rozwinąć się wiele gatunków grzybów, których nitkowata grzybnia częściowo wrasta w podłoże, a częściowo rozwija się nad nim, tworząc widoczną warstwę, potocznie zwaną pleśnią. Grzyby te czerpią potrzebne do życia substancje z podłoża, a wśród produktów ich metabolizmu występują rakotwórcze toksyny.
Oceń, czy produkty żywnościowe po usunięciu widocznej warstwy pleśni nadają się do spożycia. Uzasadnij ocenę.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2008
Grzyby to organizmy cudzożywne. Ich strzępki potrafią pochłaniać tylko proste, łatwo przyswajalne substancje organiczne. Związki organiczne występują zwykle w środowisku w postaci związków wielkocząsteczkowych, które w tej postaci nie mogą być wprost przez grzyby pobierane.
Opisz sposób działania grzybów, dzięki któremu mogą one pobierać związki organiczne ze środowiska.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2008
Niektóre grzyby wchodzą z innymi organizmami w związki pokarmowe:
1. obustronnie korzystne,
2. korzystne tylko dla grzybów.
Podaj nazwy opisanych wyżej form współżycia.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej grudzień 2005
Przez długi czas grzyby zaliczano do roślin. Różnią się od nich jednak wieloma cechami i dlatego wydzielono je w odrębne królestwo.
Spośród wymienionych niżej cech budowy i funkcji organizmów wypisz (stosując oznaczenia literowe):
a) dwie cechy roślin różniące je od grzybów.
b) dwie cechy grzybów różniące je od roślin.
Cechy budowy i funkcji organizmów:
A. Budują je komórki nieposiadające ukształtowanego jądra.
B. Są zbudowane z komórek eukariotycznych.
C. Celuloza jest głównym składnikiem ich ścian komórkowych.
D. Ściany ich komórek są zbudowane przeważnie z chityny.
E. Organizmy te magazynują głównie skrobię.
F. Organizmy te są wyłącznie cudzożywne.
G. Mogą rozmnażać się przez zarodniki.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2019 stara formuła
Na rysunku przedstawiono powstawanie zarodników u muchomora należącego do grzybów kapeluszowych.
a) Przyporządkuj wymienionym poniżej procesom litery, którymi te procesy oznaczone są na rysunku.
Mejoza: ………………… Kariogamia jąder sprzężonych: …………………
b) Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstał poprawny opis dotyczący cyklu
rozwojowego muchomora. Podkreśl w każdym nawiasie właściwe określenie.
W cyklu życiowym muchomora dominuje faza (haploidalna / diploidalna / jąder sprzężonych).
Mejoza zachodzi w komórkach tworzących warstwę (na powierzchni blaszek owocnika /
na górnej powierzchni kapelusza owocnika / u podstawy owocnika). W wyniku tego procesupowstają zarodniki (konidialne / podstawkowe / workowe).