Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej styczeń 2005
Poniżej przedstawiono schemat organizacji włókien celulozowych, z których zbudowana jest ściana komórkowa.
Podaj, do jakiej grupy związków organicznych należy celuloza oraz wymień jedną funkcję ściany komórkowej.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej styczeń 2005
Na schemacie przedstawiono mechanizm działania dwóch leków na przebieg biosyntezy białka w komórce.
Określ, na jakim etapie aktynomycyna hamuje proces biosyntezy białka.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej styczeń 2005
Cztery kawałki ziemniaka o takiej samej wielkości i kształcie, wycięte z jednej bulwy, zważono i umieszczono w roztworach glukozy o różnych stężeniach. Po dwóch godzinach kawałki ziemniaka zważono ponownie. Uzyskane wyniki przedstawiono w poniższej tabeli.
Który roztwór glukozy miał największe stężenie? Uzasadnij odpowiedź.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej styczeń 2005
Bardzo wiele wskazuje na to, że zarówno mitochondria, jak i plastydy pochodzą od żyjących kiedyś samodzielnie bakterii. 1,5 mld lat temu dostały się one do wnętrza przodka obecnej komórki eukariotycznej i nie uległy strawieniu. Najpierw zostały pochłonięte bakterie, które dały początek mitochondriom. Natomiast pochłonięcie bakterii fotosyntetycznych, z których powstały obecne chloroplasty nastąpiło później.
Korzystając z informacji zawartych w powyższym tekście oraz z posiadanej wiedzy podaj dwa dowody na bakteryjne pochodzenie mitochondriów i chloroplastów.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej styczeń 2005
Wodniczka pokarmowa i tętniąca to organelle komórkowe występujące między innymi u pierwotniaków.
Które z wymienionych poniżej zdań prawidłowo określa ich funkcje. A. Wodniczka pokarmowa i tętniąca pełnią te same funkcje w komórce pierwotniaka.
B. Wodniczka pokarmowa trawi pokarm, a wodniczka tętniąca usuwa niestrawione resztki pokarmu.
C. W wodniczce pokarmowej odbywa się trawienie pokarmu, a wodniczka tętniąca usuwa produkty przemiany materii.
D. Wodniczka pokarmowa usuwa niestrawione resztki pokarmu, a w wodniczce tętniącej trawiony jest pokarm.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej styczeń 2005
Poniżej przedstawiono schemat pewnego eksperymentu.
Sformułuj wniosek wynikający z tego eksperymentu.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
W budowie komórki eukariotycznej i prokariotycznej występują podobieństwa i różnice. Uzupełnij wolne rubryki tabeli, wykorzystując poniższe rysunki, które ilustrują schematycznie budowę komórki zwierzęcej i komórki bakterii.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
Poniżej przedstawiono schematycznie wybrane fazy podziału jądra komórki z określoną liczbą chromosomów.
Na podstawie porównania rysunków określ po jednej różnicy w przebiegu dwóch tych samych faz (A, B) podziału mitotycznego i mejotycznego. Określenie różnic przyporządkuj właściwemu podziałowi komórki.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
Poniżej schematycznie zilustrowano podziały komórek różniące się szybkością.
Na podstawie analizy i interpretacji rysunków sformułuj wniosek dotyczący dzielenia się chloroplastów w przedstawionych komórkach.
W poniższej tabeli zestawiono informacje dotyczące wybranych cech organizmów w systemie pięciu królestw.
Plus oznacza, że określona cecha jest powszechna w danej grupie, minus zaś, że jej brak.
Plus w nawiasie informuje, że określona cecha występuje bardzo rzadko.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
W poniższej tabeli zestawiono informacje dotyczące wybranych cech organizmów w systemie pięciu królestw.
Plus oznacza, że określona cecha jest powszechna w danej grupie, minus zaś, że jej brak.
Plus w nawiasie informuje, że określona cecha występuje bardzo rzadko.
Uzupełnij rubryki tabeli w wierszu dotyczącym występowania ściany komórkowej w komórkach różnych grup organizmów.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
Różnorodność biologiczną można opisywać, stosując wiele kryteriów.
W poniższej tabeli zestawiono informacje dotyczące wybranych cech organizmów w systemie pięciu królestw.
Plus oznacza, że określona cecha jest powszechna w danej grupie, minus zaś, że jej brak.
Plus w nawiasie informuje, że określona cecha występuje bardzo rzadko.
Na podstawie informacji z tabeli określ, którą grupę organizmów cechuje największa różnorodność w zakresie wymienionych cech. Odpowiedź uzasadnij.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
W poniższej tabeli zestawiono informacje dotyczące wybranych cech organizmów w systemie pięciu królestw.
Plus oznacza, że określona cecha jest powszechna w danej grupie, minus zaś, że jej brak.
Plus w nawiasie informuje, że określona cecha występuje bardzo rzadko.
Na wybranym przykładzie cech ujawnionych w tabeli przedstaw związek między budową i czynnościami życiowymi grzybów.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
Sposoby oddychania zwierząt oznaczono w tabeli, używając odpowiednio symboli (+), +.
W poniższej tabeli zestawiono informacje dotyczące wybranych cech organizmów w systemie pięciu królestw.
Plus oznacza, że określona cecha jest powszechna w danej grupie, minus zaś, że jej brak.
Plus w nawiasie informuje, że określona cecha występuje bardzo rzadko.
Przedstaw biologiczne uzasadnienie przewagi ilościowej jednego ze sposobów oddychania w świecie zwierząt.
Arkusz maturalny z biologii, poziom rozszerzony, próbny 2004
Po przeczytaniu tekstu (opracowanego na podstawie artykułu z poczytnego tygodnika) – niezależnie od swoich poglądów – sformułuj dwa argumenty popierające badania nad przekształcaniem dojrzałych komórek skóry w komórki macierzyste. Uczeni od dawna starają się znaleźć źródło zastępczych tkanek i narządów dla chorych ludzi. Wykonano wiele obiecujących doświadczeń z tzw. embrionalnymi komórkami macierzystymi. Eksperymenty te wywołują jednak silny sprzeciw natury etycznej. W 2001 roku podano informację, że zespołowi (jego trzon stanowili uczeni, którzy sklonowali owieczkę Dolly) udało się przeprogramować w pełni dojrzałe komórki zwierząt. Prawdopodobnie za pomocą odpowiedniej substancji chemicznej uczeni zmusili dojrzałe komórki skóry bydlęcej do przekształcenia się w komórki macierzyste. Komórki te następnie skierowane na inną drogę rozwoju przekształciły się w komórki serca. Gdyby udało się eksperyment powtórzyć z komórkami ludzkiej skóry, może bylibyśmy świadkami przełomu w poszukiwaniach indywidualnego magazynu części zamiennych dla każdego z nas.