Chemia: EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII POZIOM ROZSZERZONY MARZEC 2022 - Związki Grignarda

Chemia: EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII POZIOM ROZSZERZONY MARZEC 2022 - Związki Grignarda

Związki Grignarda

EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII POZIOM ROZSZERZONY MARZEC 2022

Wróć do listy

Związki metaloorganiczne, czyli takie, w których atom metalu jest związany kowalencyjnie z atomem węgla grupy alkilowej lub arylowej, są szeroko wykorzystywane w syntezie organicznej. Do najczęściej stosowanych należą tzw. związki Grignarda o wzorze ogólnym:

RMgX


W tym wzorze R oznacza grupę alkilową lub arylową, a X jest atomem fluorowca, najczęściej bromu lub jodu.
Te związki otrzymuje się w reakcji odpowiednich fluorowcopochodnych alkilowych lub arylowych z magnezem w roztworze bezwodnego etoksyetanu (eteru dietylowego):


RX + Mg → RMgX


Związki Grignarda reagują m.in. z aldehydami i ketonami, zgodnie ze schematem:

Związki Grignarda

W pierwszym etapie powstaje sól halogenomagnezowa alkoholu, która w wyniku działania wodnego roztworu mocnego kwasu daje wolny alkohol oraz jony magnezowe i halogenkowe.

 

1. Do roztworu bromoetanu w bezwodnym etoksyetanie (eterze dietylowym) dodano
 techiometryczną ilość magnezu i mieszano do roztworzenia całego metalu. Uzyskany roztwór wkroplono następnie do propan2onu (acetonu). Liczba moli użytego acetonu była równa liczbie moli związku Grignarda w dodanym roztworze. Następnie dodano powoli, mieszając, nadmiar rozcieńczonego wodnego roztworu kwasu siarkowego(VI). Nastąpiło rozdzielenie mieszaniny na warstwę wodną i warstwę organiczną. Warstwę eterową oddzielono i po odparowaniu eteru otrzymano produkt Y.


Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) produktu Y oraz napisz jego nazwę systematyczną.

 

2. W celu otrzymania 3fenylopentan3olu przy użyciu związków Grignarda przeprowadzono reakcje zgodnie z poniższym schematem:

Związki Grignarda Związki Grignarda

W roztworze wodnym po reakcjach były obecne jony bromkowe.


Uzupełnij tabelę. Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) związków A, B, D i E.

Związki Grignarda

 

3. Utlenianie związku D do związku E prowadzono za pomocą zakwaszonego roztworu
dichromianu(VI) potasu.

Na fotografiach IV przedstawiono probówki z roztworami wybranych substancji

Związki Grignarda

Spośród fotografii IV wybierz tę, która przedstawia roztwór użyty do przeprowadzenia reakcji utleniania związku D, oraz tę przedstawiającą roztwór uzyskany po oddzieleniu produktu E. Wpisz do tabeli oznaczenia fotografii oraz wzory jonów odpowiadających za barwę roztworu.

Związki Grignarda

Związki Grignarda

EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII POZIOM ROZSZERZONY MARZEC 2022

Wróć do listy

Związki metaloorganiczne, czyli takie, w których atom metalu jest związany kowalencyjnie z atomem węgla grupy alkilowej lub arylowej, są szeroko wykorzystywane w syntezie organicznej. Do najczęściej stosowanych należą tzw. związki Grignarda o wzorze ogólnym:

RMgX


W tym wzorze R oznacza grupę alkilową lub arylową, a X jest atomem fluorowca, najczęściej bromu lub jodu.
Te związki otrzymuje się w reakcji odpowiednich fluorowcopochodnych alkilowych lub arylowych z magnezem w roztworze bezwodnego etoksyetanu (eteru dietylowego):


RX + Mg → RMgX


Związki Grignarda reagują m.in. z aldehydami i ketonami, zgodnie ze schematem:

Związki Grignarda

W pierwszym etapie powstaje sól halogenomagnezowa alkoholu, która w wyniku działania wodnego roztworu mocnego kwasu daje wolny alkohol oraz jony magnezowe i halogenkowe.

 

1. Do roztworu bromoetanu w bezwodnym etoksyetanie (eterze dietylowym) dodano
 techiometryczną ilość magnezu i mieszano do roztworzenia całego metalu. Uzyskany roztwór wkroplono następnie do propan2onu (acetonu). Liczba moli użytego acetonu była równa liczbie moli związku Grignarda w dodanym roztworze. Następnie dodano powoli, mieszając, nadmiar rozcieńczonego wodnego roztworu kwasu siarkowego(VI). Nastąpiło rozdzielenie mieszaniny na warstwę wodną i warstwę organiczną. Warstwę eterową oddzielono i po odparowaniu eteru otrzymano produkt Y.


Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) produktu Y oraz napisz jego nazwę systematyczną.

 

2. W celu otrzymania 3fenylopentan3olu przy użyciu związków Grignarda przeprowadzono reakcje zgodnie z poniższym schematem:

Związki Grignarda Związki Grignarda

W roztworze wodnym po reakcjach były obecne jony bromkowe.


Uzupełnij tabelę. Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) związków A, B, D i E.

Związki Grignarda

 

3. Utlenianie związku D do związku E prowadzono za pomocą zakwaszonego roztworu
dichromianu(VI) potasu.

Na fotografiach IV przedstawiono probówki z roztworami wybranych substancji

Związki Grignarda

Spośród fotografii IV wybierz tę, która przedstawia roztwór użyty do przeprowadzenia reakcji utleniania związku D, oraz tę przedstawiającą roztwór uzyskany po oddzieleniu produktu E. Wpisz do tabeli oznaczenia fotografii oraz wzory jonów odpowiadających za barwę roztworu.

Związki Grignarda