Biologia: Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej kwiecień 2020 - Antocyjany – rozpuszczalne w wodzie barwniki gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych

Biologia: Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej kwiecień 2020 - Antocyjany – rozpuszczalne w wodzie barwniki gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych

Antocyjany – rozpuszczalne w wodzie barwniki gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych

Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej kwiecień 2020

Wróć do listy

Informacja 1.
Antocyjany grupa rozpuszczalnych w wodzie barwników gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych. Występują powszechnie w płatkach kwiatów oraz w owocach, np. borówki czernicy. Rzadziej spotkane są w innych organach roślinnych, np. w liściach kapusty czerwonej. W organach wegetatywnych antocyjany gromadzą się głównie w skórce, gdzie pochłaniają promieniowanie UV, dzięki czemu obniżają ryzyko uszkodzenia DNA. Właściwości lecznicze antocyjanów, znane od dawna w medycynie ludowej, są coraz szerzej wykorzystywane we współczesnym przemyśle farmaceutycznym. Uważa się, że antocyjany w organizmie człowieka m.in. przeciwdziałają kruchości naczyń krwionośnych, korzystnie wpływają na profil lipidowy, a także chronią rodopsynę przed uszkodzeniem.
Barwa antocyjanów zależy od pH soku komórkowego: w środowisku obojętnym mają barwę fioletową, w kwaśnym czerwoną, a w alkalicznym niebieską. Jeżeli jednak występują w kompleksie z jonami glinu lub żelaza, np. w kwiatach chabra bławatka, to wtedy niezależnie od pH środowiska mają niebieską barwę.

 

Informacja 2.
Wykonano doświadczenie, w którym porównywano właściwości antocyjanów z liści czerwonej kapusty i z kwiatów chabra bławatka. W tym celu przygotowano po trzy zestawy probówek
z wodnymi roztworami tych antocyjanów (I–III). Do probówek w dwóch zestawach (II i III) dodano odpowiednio różne związki chemiczne wywołujące zmiany pH roztworów i obserwowano zabarwienie tych roztworów.

 

1. Na podstawie przedstawionych informacji uzupełnij tabelę wpisz oczekiwany wynik dotyczący obserwowanej barwy roztworów antocyjanów w zestawie II i III dla obu badanych roślin.

Antocyjany – rozpuszczalne w wodzie barwniki gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych

2. Określ, czy za pomocą takiego doświadczenia można stwierdzić, jakiego rodzaju antocyjany połączone czy niepołączone z żelazem lub glinem występują w komórkach innych roślin. Odpowiedź uzasadnij.

 

3. Określ, w jaki sposób do rozmnażania roślin przyczyniają się antocyjany nadające barwę:

1.
płatkom kwiatów

2. skórce soczystych owoców

 

4. Uzasadnij, że pochodzące z medycyny ludowej przekonanie, iż jedzenie owoców borówki czernicy korzystnie wpływa na wzrok może być prawdziwe. W odpowiedzi odwołaj się do odbioru bodźców świetlnych.

Antocyjany – rozpuszczalne w wodzie barwniki gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych

Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej kwiecień 2020

Wróć do listy

Informacja 1.
Antocyjany grupa rozpuszczalnych w wodzie barwników gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych. Występują powszechnie w płatkach kwiatów oraz w owocach, np. borówki czernicy. Rzadziej spotkane są w innych organach roślinnych, np. w liściach kapusty czerwonej. W organach wegetatywnych antocyjany gromadzą się głównie w skórce, gdzie pochłaniają promieniowanie UV, dzięki czemu obniżają ryzyko uszkodzenia DNA. Właściwości lecznicze antocyjanów, znane od dawna w medycynie ludowej, są coraz szerzej wykorzystywane we współczesnym przemyśle farmaceutycznym. Uważa się, że antocyjany w organizmie człowieka m.in. przeciwdziałają kruchości naczyń krwionośnych, korzystnie wpływają na profil lipidowy, a także chronią rodopsynę przed uszkodzeniem.
Barwa antocyjanów zależy od pH soku komórkowego: w środowisku obojętnym mają barwę fioletową, w kwaśnym czerwoną, a w alkalicznym niebieską. Jeżeli jednak występują w kompleksie z jonami glinu lub żelaza, np. w kwiatach chabra bławatka, to wtedy niezależnie od pH środowiska mają niebieską barwę.

 

Informacja 2.
Wykonano doświadczenie, w którym porównywano właściwości antocyjanów z liści czerwonej kapusty i z kwiatów chabra bławatka. W tym celu przygotowano po trzy zestawy probówek
z wodnymi roztworami tych antocyjanów (I–III). Do probówek w dwóch zestawach (II i III) dodano odpowiednio różne związki chemiczne wywołujące zmiany pH roztworów i obserwowano zabarwienie tych roztworów.

 

1. Na podstawie przedstawionych informacji uzupełnij tabelę wpisz oczekiwany wynik dotyczący obserwowanej barwy roztworów antocyjanów w zestawie II i III dla obu badanych roślin.

Antocyjany – rozpuszczalne w wodzie barwniki gromadzonych w wakuolach komórek roślinnych

2. Określ, czy za pomocą takiego doświadczenia można stwierdzić, jakiego rodzaju antocyjany połączone czy niepołączone z żelazem lub glinem występują w komórkach innych roślin. Odpowiedź uzasadnij.

 

3. Określ, w jaki sposób do rozmnażania roślin przyczyniają się antocyjany nadające barwę:

1.
płatkom kwiatów

2. skórce soczystych owoców

 

4. Uzasadnij, że pochodzące z medycyny ludowej przekonanie, iż jedzenie owoców borówki czernicy korzystnie wpływa na wzrok może być prawdziwe. W odpowiedzi odwołaj się do odbioru bodźców świetlnych.